İnternet ve yazılım merakı olan herkes son zamanlarda “açık kaynak kodlu sistem” denilince ilk önce Linux kelimesi ile karşılaşırlar. Birden çok kişinin merak ettiği, “Linux nedir” diye sormaktan geri kalmadığı ve araştırma yaptığı işletim sistemi aslında açık kaynak kodları ile korkulacak değil, bunun tam aksine kullanıcı dostu olacak bir sistemdir. Serbestçe dağıtılabilen, çok kullanıcılı ve çok görevli UNIX işletim sisteminin bir diğer türevi de Linux işletim sistemidir. Linux, sisteme geliştirmek isteyen pek çok kişi tarafından müdahale edilebilen ve başta IBM bilgisayarlar olmak üzere kişisel bilgisayarlar ile uyumlu olarak çalışan ve aynı zamanda birçok platformda çalışabilen, herhangi bir maliyeti olmayan avantajlı ve kullanışlı bir sistemdir.
En Çok Kullanılan Linux Komutları
Cd Komutu
Cd komutu, Linux dosya sisteminde gezinmek için kullanılır. Var olan dizine bağlı olarak ya dizin adını ya da tam konumunu gerektirir. Örneğin, home/kullaniciadi/Belgeler dizini içerisindesiniz ve Belgeler’in alt dizini olan Fotoğraflar’a gitmek istiyorsunuz. Bu işlem için yapmanız gereken cd Fotoğraflar komutunu yazmaktır.
Eğer daha hızlı konum değiştirmek istiyorsanız, bir üst dizine gitmek için ”cd” ya da önceki dizine gitmek istiyorsanız ise ”cd-” olarak kullanabilirsiniz. Burada öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken Linux’un büyük ve küçük harfe duyarlı olduğu konusudur. Bununla bağlantılı olarak dizin adı olduğu gibi girilmelidir.
Pwd Komutu
wd komutu o an hangi dizinde olduğunuzu bulmak için kullanılır. Komut size net ve kesin bir konum bilgisi sağlar. Genellikle komut bölme işareti ( / ) ile başlar. Örneğin bir komut olarak /home/kullaniciadi kullanılır.
Cat Komutu
Linux’ta sık kullanılan komutlardan biri olan cat komutu, standart çıktıda yer alan bir dosyanın içeriğini görmek için kullanılır. cat komutunu çalıştırmak için önce “cat” daha sonra dosya adı ve uzantısı girilir.
Is Komutu
Is komutu, dizine ait içeriği görmek için kullanılır. O anda bulunulan mevcut dizin içeriğini görüntüleyen komut, başka dizin içeriklerini de gösterebilir. Örneğin, belgelerin içeriğini görmek istiyorsanız, Is/home/kullaniciadi/Belgeler komutunun girilmesi içeriklerin görülmesi açısından yeterli olacaktır.
Mv Komutu
Mv komutu, ana kullanım dosyalarını taşımak ve dosyaları yeniden adlandırmak için kullanılır. cp komutuna oldukça benzeyen bu komutun kullanımı için önce mv sonra dosya adı ve hedef dizin girilmelidir. Örneğin mv dosya.txt/home/kullaniciadi/Belgeler gibi çeşitli hedef dizinleri girerek işlemlerinizi oluşturabilirsiniz.
Cp Komutu
Varsayılan dizinden dosyaları kopyalamak için cp komutu kullanılır. Bunun için örneği cp ornek.jpg /home/kullaniciadi/Fotoğraflar komutu yazıldığında, “ornek.jpg” dosyasının Fotoğraflarda kopya oluşturur.
Touch Komutu
Komut satırı üzerinde boş dosyalar oluşturmak için touch komutu kullanılır. Örneğin, Belgeler dizini altında Web adı ile bir HTML dosyası oluşturmak için touch /home/kullaniciadi/Belgeler/Web.html komutu girilir.
Locate Komutu
Windows’ta yer alan search komutu gibi kullanılan locate komutu, dosya konumu bulmak için kullanılır. Eğer dosyada büyük ya da küçük harf duyarlılığı varsa komuttan sonra “-i” yazmanız halinde, dosya adını hatırlamasanız bile arama yapabilirsiniz. İki ya da daha fazla kelime içeren bir dosya aramak için yıldız işareti de kullanabilirsiniz. Bunlara bir örnek olarak, locate -i vize*sonuc komutu ile vize ve sonuç kelimelerini içeren tüm dosyalar, büyük veya küçük karakter fark etmeksizin sitem tarafından taranmış olacaktır.
Grep Komutu
Günlük kullanımda oldukça faydalı olan grep komutu ile belirli bir dosyadaki metin içerisinde arama yapılabilir. Örneğin, grep iş muhasebe.txt komutu, iş dosyasında muhasebe kelimesini aramak için kullanılabilir. Komut ile birlikte muhasebe kelimesini içeren tüm kelimeler tam olarak gösterilecektir.
Kill Komutu
Yanıt vermeyen programlar her işletim sisteminde can sıkıcı anlardandır. Eğer böyle bir durum varsa, kill komutunu kullanarak programı manuel olarak sonlandırabilirsiniz. Komut verildikten sonra uygulamaya belirli bir sinyal gönderilecek ve uygulamanın kendisini sonlandırması için sunucunuza talimat iletilecektir.
